Dr. Barış Adıbelli NATO ve G-7 Zirvelerini Çin Uluslararası Radyosu Türkçe Servisi’ne Değerlendirdi: İnşa edilmeye çalışılan yeni güvenlik ve tehdit algıları neler?
NATO’nun 2030 vizyonu çerçevesinde kurgulanan liderler zirvesi Brüksel’de yapıldı. Sonuçları uzun bir süre tartışılacağa benziyor. Zirveyi, açıklanan 79 maddelik sonuç bildirgesini ve olası sonuçlarını Dumlupınar Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Öğr. Üyesi Barış Adıbelli değerlendirdi.
Adıbelli, NATO Zirvesi sonrası açıklanan bildiride ağırlıklı olarak Rusya’nın yer aldığını vurguladı. Çin’e yapılan vurguların ise ağırlıklı olarak G7’de yer aldığını belirten Adıbelli, şöyle devam etti:
“G7 ülkeleri ABD’yle birlikte Çin’i ekonomik olarak bir tehdit olarak görüyorlar. Askeri tehdit olarak da Rusya’yı görüyorlar. Şöyle bir görev dağılım yapmışlar. Ekonomik boyutlu olarak toplanan G-7’de Çin’e yüklenilmiş, askeri bir savunma örgütü olan NATO da Rusya’nın askeri gücüne karşı bir hamle yapılmış.
G7’de; Çin ile ilgili standart konu başlıkları yine ortaya kondu. Ekonomik gerekçeler, Tayvan, Hong Kong, Güney Çin Denizi, Uygur meselesi gibi ABD’nin o bildiğimiz başlıkları kondu. Esas can alıcı nokta ise; Kuşak ve Yol İnisiyatifi’ne karşı alternatif bir proje inşa etmeye karar verdiler. Bu bana göre NATO’daki toplantıdan da önemli.”
Dr. Barış Adıbelli, açıklamalarını şöyle sürdürdü: “Buradan NATO Zirvesi’ne geçtiğimizde; iki zirvenin de ortak bir tespiti var; ‘Çin kuralsız bir şekilde uluslararası sisteme meydan okuyup, tehdit ediyor.’ Nedir peki, bu kurulu düzen? Tek kutuplu dünya düzeni, yani ABD’nin başında bulunduğu o hegemonik düzene meydan okuduğunu söylüyor. Bu meydan okuma değil, Çin ‘ben çok taraflılığı savunuyorum, çok merkezli çok kutuplu bir dünya’ diyor. Türkiye de aynısını diyor, Rusya da Avrupa Birliği ülkeleri de…”
Yeni dönemde çok merkezliliğe vurgu yapan Adıbelli, “ABD de olacak, Rusya da olacak, Çin de olacak, AB de olacak, Japonya, Hindistan, Türkiye gibi bölgesel ülkelerin de kendi bölgesel sistemleri olacak, dolayısıyla bu ülkelerin oluşturduğu çok merkezli bir dünyaya doğru gidişat var” dedi.
NATO Bildirisinde Çin’in doğrudan bir tehdit olarak görülmediğini, dilin biraz yumuşatıldığını ifade eden Dr. Barış Adıbelli, “Çin’i ‘zorlayıcı bir ülke’ olarak görüyorlar. Bir takım zorluklara neden olan ülke olarak görüyorlar, Rusya’yı ise Avrupa-Atlantik güvenliğine bir tehdit olarak görüyorlar” şeklinde konuştu.
