Dumlupınar Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Barış Adıbelli, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında gerçekleşen Soçi Zirvesi’ni, Afganistan’daki gelişmeleri, Şanghay İş Birliği Örgütü Zirvesi’ni, ABD, İngiltere ve Avustralya tarafından imzalanan “Aukus” adlı yeni askeri paktı, yine ABD, Hindistan, Japonya ve Avustralya arasında kurulan “Quad” (Dörtlü Güvenlik Diyaloğu)’ı Çin Uluslararası Radyosu Türkçe Servisi’ne değerlendirdi.
Adıbelli, ilk olarak Soçi Zirvesi’ne ilişkin açıklamalarda bulundu. Suriye İdlib konusunun çok fazla konuşulmadığına dikkat çeken Adıbelli, “Bambaşka bir jeopolitik iklim önümüze çıktı. Güney Kafkasya, Batı Asya ve Ukrayna-Kırım konuşuldu. Ayrıntıları önümüzdeki günlerde göreceğiz” dedi.
Afganistan’daki sürece ilişkin de değerlendirmelerde bulunan Dr. Barış Adıbelli, “ABD’nin Afganistan’dan apar topar çekilmesi bir türbülans yarattı. Hem jeopolitika temelden değişti, hem de bölgenin politikaları, aktörleri herkes politikalarını yeniden ayarlamaya başladı. Bunun etkileri halâ geçmedi. Tam bu süreçte İran’da da bir yönetim değişikliği oldu; İbrahim Reisi Cumhurbaşkanı oldu. Kırmızı çizgileri net bir lider. Daha bağımsız bir dış politika izleyecek. Afganistan meselesinin en önemli etkide bulunduğu ülke İran. İşte tam bu dönemde İran’ın Şanghay Birliği Örgütü’ne tam üye olarak yaptığı başvuru kabul edildi” dedi.
Öte yandan ABD, İngiltere ve Avustralya tarafından imzalanan “Aukus” adlı yeni askeri paktın Hint-Pasifik stratejisinin bir parçası olduğunu dile getiren Adıbelli, şöyle devam etti:
“Avrasya’nın kalbinde olan Afganistan’la ilgili ABD halen bir politika sergilemedi. Bir bekleyiş var, belli şeylerin oluşmasını bekliyorlar. Bölgesel aktörlerin hamlelerini görmek istiyor. O nedenle ilk etapta AUKUS ile başladılar. Çevreden merkeze doğru geliyor.
Bakın bütün dünyada nükleer silahların yayılmasına karşı olduğunuzu belirteceksiniz, İran’ı ve Kuzey Kore’yi ‘haydut’ olarak ilan edeceksiniz ve bir anda hiçbir nükleer gücü olmayan Avustralya’yı nükleer denizaltılarla başlayarak nükleer güç haline getireceksiniz, burada bir çelişki var.
Bölgede ABD kendisince bir adım atarken bambaşka jeopolitik yeni bir dengenin, denklemin kurulmasına da neden oldu.”
ABD, Hindistan, Japonya ve Avustralya arasında kurulan “Quad” (Dörtlü Güvenlik Diyaloğu)’ın ilk yüz yüze zirvesinin yapıldığını da hatırlatan Dr. Barış Adıbelli, açıklamalarını şöyle sürdürdü:
“Bu ittifak Trump döneminde kuruldu. ABD Dışişleri eski Bakanı Pompeo, giderayak ‘Quad Asya’nın NATO’su olacak’ dedi. Fakat bugün gelinen noktada Quad’ın askeri bir yapı olmadığı, gevşek yapılı bir siyasi danışma mekanizması, istişare mekanizması olduğu
